Editie 2023:

Laureaat 1e prijs

Dr. Xavier Galloo, Cardiologie, UZ Brussel


HEART – STUDY: At High risk of pre-Eclampsia after Assisted Reproductive Technology - The Cardiac analysis

De cardiale analyse van de HEART – STUDIE: verhoogd risico op zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie) bij geassisteerde voorplanting
Hoofdonderzoeker: dr. Xavier Galloo
Mede onderzoekers: prof. dr. Shari Mackens en dr. Moeykens Margot

Achtergrond

Zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie) is een complicatie die bij ongeveer 3 tot 5% van alle zwangerschappen voorkomt, met soms levensbedreigende situaties voor moeder en/of kind. De exacte oorzaak alsook het mechanisme hiervan is nog niet volledig gekend. De aandoening wordt gekenmerkt door een verminderde doorbloeding en bijgevolg ook zuurstoftekort in de moederkoek (placenta). Dit probleem van bloedtoevoer ontstaat al vroeg in de zwangerschap, namelijk bij de aanleg van de placenta en de bloedvaten die de placenta van bloed voorzien. Dit leidt tot een verhoogde bloeddruk bij de moeder en bijgevolg ook tot schade aan verschillende organen van de moeder alsook het kindje (nier aantasting met eiwitten in de urine, leveraantasting met verstoorde levertesten in het bloed, verstoring van de bloedstolling, hart- en longproblemen en problemen met de placenta waardoor er ook een weerslag is op de groei van de baby). Daarenboven kan het kind ook nog op latere leeftijd verwikkelingen vertonen, zoals een vertraagde groei, overgewicht, verhoogde bloeddruk en vernauwde kransslagaders.

Wetenschappelijke studies hebben reeds verschillende risicofactoren voor het ontwikkelen van pre-eclampsie kunnen identificeren, o.a.: pre-eclampsie tijdens een eerdere zwangerschap, verhoogde bloeddruk bij de moeder, een eerste zwangerschap, meerlingzwangerschap (tweeling, drieling, …), zwangerschapsdiabetes, overgewicht of obesitas en geassisteerde voortplanting (bv. in-vitro fertilisatie [IVF], intracytoplasmatische sperma injectie [ICSI], …). In voorgaande studies heeft de studiegroep van de het Centrum voor Reproductieve Geneeskunde van het UZ Brussel aangetoond dat het risico op pre-eclampsie na een geassisteerde voortplanting in welbepaalde patiëntengroepen meer dan verdubbelt ten opzichte van een spontane zwangerschap. Zo heeft men vastgesteld dat vrouwen met een verstoord hormoonmetabolisme (zoals bv. bij het polycysteus-ovariumsyndroom; PCOS) een verhoogd risico hebben op pre-eclampsie, alsook is dit risico sterk uitgesproken na eiceldonatie (wanneer een vrouw zwanger wordt met de eicel van iemand anders).

Eens pre-eclampsie aanwezig is, kunnen medicamenten tegen verhoogde bloeddruk het proces vertragen, maar de enige échte behandeling is uiteindelijk een bevalling. Hierbij moet er steeds een afweging gemaakt worden tussen het risico van het verderzetten van de zwangerschap voor de moeder en het risico van vroeggeboorte voor de baby.

Doel van de studie

Via deze studie beogen we een beter inzicht te krijgen van het onderliggende mechanisme dat pre-eclampsie veroorzaakt. Vrouwen die een geassisteerde voortplanting ondergaan en hierdoor een verhoogd risico op pre-eclampsie hebben (vrouwen met PCOS en/of zwanger na eiceldonatie), zullen via het centrum voor reproductieve geneeskunde in het UZ Brussel uitgenodigd worden deel te nemen aan de studie. In deze cardiale analyse van de HEART-studie zullen we verschillende klinische, biochemische (bloedafname) en echocardiografische parameters voor, tijdens en na de zwangerschap evalueren met het doel om pre-eclampsie vroegtijdig op te sporen, nieuwe aanknopingspunten voor een behandeling te vinden en hierdoor de morbiditeit en mortaliteit van moeder en kind te verminderen. Deze cardiale uitwerking vindt plaats voor de zwangerschap alsook op verschillende momenten tijdens en na de zwangerschap (zie flowdiagram in Figuur 1 en 2).

Figuur 1: flowdiagram voor inclusie in de studie:

Figuur 2: flowdiagram tijdens en na de zwangerschap:

Legende:

Cardiale evaluatie (omlijnd in de oranje kader): cardiaal fysiek onderzoek, EKG in rust, bloedafname, 24h-bloeddruk analyse, en echocardiografie

Viviane Conraads Prijs

Wij denken dat deze multidisciplinaire studie de verschillende aspecten van de Viviane Conraads Prijs volledig omarmt. Een multidisciplinair team zal vrouwen met een verhoogd risico op pre-eclampsie onderzoeken op gynaecologische, nutritionele, biochemische en cardiale parameters met de correcte psychologische omkadering en informatieverstrekking. De Viviane Conraads Prijs geeft ons de mogelijkheid om de cardiale analyse van de HEART studie optimaal uit te voeren